Gisteren opende de film Good Hair van Chris Rock in geselecteerde theaters in New York en de rest van Amerika. Eindelijk kon ik gaan zien waar al zoveel over gesproken was: een comedy-documentaire over Afrikaans haar.
Hilarische youtube clips hadden al gezorgd voor genoeg on- en offline discussies. Maar ook hele heftige reacties die Oprah had ontvangen nadat Chris bij haar in de show was om de film te promoten, hadden stof doen oplaaien. Een enkele was van mening dat Chris niet alle “geheimen” uit de doeken had hoeven te doen, een andere vond weer dat de ze zich nu de “joke” van het werk voelde omdat mensen haar haar als onecht zouden gaan beschouwen, maar de meeste vrouwen vonden het goed dat deze film er was omdat het conversatie over haar ook naar buiten toe heeft geopend.
Ondanks alle discussie wist ik eerlijk gezegd niet goed wat ik moest verwachten omdat Chris zoals hij het verwoorde ten eerste een comedian is. Zijn doel is niet om zijn mening te geven of die op te dringen maar om mensen te laten lachen. Waarom het onderwerp hem aan het hart gaat is duidelijk. Een van zijn dochtertjes dweepte eens een beetje te lang over het lange gladde haar van een vriendinnetje en kwam kort daarop huilend thuis met de vraag waarom ze geen “goed” haar had. Dat was zijn inspiratie voor de documentaire. Hij ging opzoek naar het antwoord wat Zwarte vrouwen toch hebben met haar.
Het diepere antwoord hoef je niet te verwachten maar er wordt wel degelijk een tipje van de sluier gelicht en genoeg getoond om in ieder geval Zwarte vrouwen aan het denken te zetten. De film is hier en daar zeker lachen maar voor mij persoonlijk was het niks nieuws onder de zon. Wat echter wel een openbaring voor mij was, was de respons op de film.
Iedereen die kroeshaar.com volgt of een van mijn lezingen heeft bijgewoond, weet dat relaxers de meest gevaarlijke beauty producten zijn die in de schappen aangeboden worden. Sinds de opzet van de site realiseer ik me ook hoe moeilijk het is om deze boodschap over te brengen, vooral bij degenen die ervoor kiezen te blijven relaxen. Ondanks het feit dat mijn doel is om mensen te informeren en niet te indoctrineren krijg ik altijd hele heftige reacties als ik probeer duidelijk te maken dat je mag kiezen om je haar te relaxen, maar dat het tegelijkertijd essentieel is te beseffen dat het geen vriendelijk spul is. Ik ben echt een paar keer gewoon aangevallen als ik dit feit alleen maar probeerde duidelijk te maken en het voelde niet echt altijd even fijn.
Uiteraard weet ik dat een zwart kroesharig vrouwtje dat je ook kroeshaarproducten probeert aan te smeren misschien niet de juiste persoon is om deze boodschap over te brengen. Dat ik er baat bij hoop te hebben door producten te verkopen valt niet te ontkennen, maar toch lijkt het wantrouwen me een beetje misplaatst. Waarom zou een vegetariër die vlees verkoopt betrouwbaarder zijn dan een gewone slager?
Gelukkig chroomt Chris niet deze zaak aan te halen en duidelijk te maken hoe schadelijk relaxers zijn in de humoristische documentaire. Op zijn typisch komische wijze gaat hij de grootste relaxer fabriek in en stelt hij de vragen die we eigenlijk allemaal zouden moeten stellen. Zijn grimassen spreken boekdelen als een chemicus aantoont hoe het basis bestanddeel van een relaxer een gat brand in een stuk rouw vlees en daarnaast een aluminium blikje doet oplossen. Heeft iemand die dit spul langere tijd gebruikt kans om kaal te worden vraagt Chris dan aan de chemicus? Ja, is het antwoord. Het zorgt ook voor ademhaling en andere gezondheidsklachten bij personen die jarenlang werken met dit spul en het bijna iedere dag inademen.
Hoewel ik dit alles natuurlijk allang wist en het op mij dus helemaal geen schokkend effect had, was de reactie van het publiek hierop voor mij een openbaring. Zelfs voor mijn man was een schok terwijl hij toch wel op de hoogte was. Door het bewijs te zien op groot scherm was het echt tot hem doorgedrongen dat ik niet overdreven had. Dat hij niet de enige op wie dit gedeelte van de film een schokkend effect had bleek toen we uit de bioscoop kwamen. Twee jonge dames met gerelaxt haar waren helemaal in shock en zeiden dat ze onmiddellijk kroes zouden gaan.
Dat ze echt zullen stoppen moet ik nog zien. Het lijkt me een oorspronkelijke reactie na wat een schok moet zijn als je echt geen besef hebt hoe schadelijk relaxers zijn. Wat mij eigenlijk nog steeds verbaast is dat zoveel mensen echt niet weten hoe ontzettend gevaarlijk het spul terwijl ze het bijna maandelijks in hun haar smeren. Aan de waarschuwing op het etiket van een relaxer gaat menigeen gewoon voorbij, maar er is geen ontkomen aan als het wordt gedemonstreerd op een groot scherm.
Er komen nog wat meer thema’s aan bod zoals onze weave-gewoonten, maar vooral om dit gedeelte is deze film voor mij geslaagd. Het feit dat de film ons een spiegel voorhoudt en informeert. Ik denk niet dat half America meteen gaat stoppen met relaxen. Dat lijkt me ook niet het doel maar het feit dat het discussie oproept, diepe emoties losmaakt en ons aan het denken zet, geeft ons hopelijk de kans om kroeshaar in alle eerlijkheid te bespreken.
Het kan niet zo zijn dat Zwarte vrouwen het meest te kampen hebben met haaruitval terwijl we in de minderheid zijn en het meeste geld uitgeven aan ons haar. Er moet echt verandering aankomen in hoe we ons haar zien en hoe we omgaan met kroeshaar, al is het niet voor ons zelf, maar voor onze kinderen. Want in twee dingen is Chris namelijk erg duidelijk en in beiden heeft hij naar mijn mening volkomen gelijk: Geen relaxers voor kinderen en het is belangrijker wat in je hoofd zit dan wat erop zit.
