Als vriend van Jorgen Raymann die ook geabonneerd is op zijn facebook pagina zag ik de volgende vraag voorbij komen: “Just curious, what do you think ‘white privilege’ means?”.
Tot mijn verbazing bleek uit de antwoorden dat de meesten de term “White Privilege” letterlijk vertaald “witte privileges” duidelijk niet begrepen. Daardoor viel het commentaar gauw uit context. Aangezien ik het voorrecht heb meer te weten over dit onderwerp leg ik het graag uit. Niet alleen omdat ik zelf zwart ben en kroeshaar heb en zeker niet omdat ik graag de rol van slachtoffer van de slavernij op mij neem. Absoluut niet.
Soledad O’Brian, Bartunde Thurston en Tanner Colby
Ik denk dat ik het voorrecht heb omdat ik opgegroeid ben in multicultureel Suriname, gestudeerd heb in Nederland, nu al langer dan 10 jaar in Amerika woon en beschik over een redelijk analytisch vermogen. Misschien nog belangrijker te vemelden is het feit dat het onderwerp racisme en alles wat hiermee te maken heeft me eigenlijk pas goed is gaan interesseren sinds ik begonnen ben met kroeshaar.com.
Vandaar ook dat ik in September ben geweest naar “An conversation about race” (een conversatie over ras) in het Sub Culture theater in Manhattan. Het panel werd geleid door niemand minder dan van Soledad O’Brien, journalist en programmamaker bij CNN. De twee andere pannelleden waren Bartunde Thurston Comedian en auteur van How to be Black en Tanner Colby auteur van “Some of my best friends are Black.”
Het doel van deze conversatie was zoals Solidad in de introductie zei om racisme in een avond, of niet eens een hele avond, binnen een paar uur eigenlijk, op te lossen. Hoewel ik bekend was met de CNN programmamaakster, haar ook al eens in levende lijve tegen was gekomen en wist dat het een intelligente vrouw was, had ik geen idee dat ze ook beschikt over een gigantisch gevoel voor humor.
Ik had het kunnen weten met iemand als Bartunde Thurston in het panel. Als je het hebt over brilliante humor moet je zijn boek eens lezen: How to be Black. Colby was ik nog nooit persoonlijk tegen gekomen maar zijn boek was me wel al bekend en met zijn ivy league achtergrond en gevoel voor humor was hij meer dan gewaagd aan de rest van het gezelschap. De een-tweetjes tussen Soledad en de pannelleden waren dan ook hilarisch, verheffend en doeltreffend. Zelfs toen het onderwerp white privilege aan bod kwam en niet iedereen het met elkaar eens was.
Hoewel hij begrijpt waar het om gaat is Colby, zelf wit van zeer bevoorrechte achtergrond, het niet eens met de terminologie. Volgens hem roept de term aversie op bij witte mensen omdat het over zou (kunnen) komen als een verwijt welke een beschuldiging inhoudt dat witte mensen verworven privileges zouden moeten opgeven om het leven van zwarte mensen te vergemakkelijken. Soledad, zelf getrouwd met een witte man, ging daarop in en legde uit.
Haar man die even wit is als Colby was eens op weg naar London, zijn paspoort vergeten. Vol ongeloof vertelde ze dat hij na uitleg zonder enig probleem het vliegtuig in is gestapt en de overtocht heeft gemaakt. Let wel een internationale vlucht, post 11 september!
Soledad vertelde dat ze tegen haar man zei: je begrijpt dat dit alleen mogelijk is geweest omdat jij als witte man hetgene belichaamt wat niet beangstigend is. Dat ze iemand in de exact zelfde postitie als jij maar met een andere kleur niet hadden doorgelaten. Ze ging verder en vertelde het publiek, het is mij wel eens overkomen maar ik ben gesprint om om een taxi te pakken, zo snel mogelijk mijn paspoort te halen en het personeel te smeken om mij op de vlucht te laten. En ik ben bekend! Aan het bulderende gelach was duidelijk dat het kwartje was gevallen en Colby gaf aan dat hij het snapte ook als was hij het misschien nog steeds oneens over de woordkeus.
White privilege is geen verwijt zei ze maar een term voor een conversatie om de privileges die witte mensen automatisch genieten uit te lichten. Waar het in essentie om gaat is dat witte mensen privileges genieten die anderen puur vanwege hun uiterlijk worden ontzegd.
In het dagelijks leven zijn er talloze voorbeelden van. Een heel simpel voorbeeld: Als een witte man in een dure auto rijdt is er niks aan de hand, maar niet-witte-mannen worden bij voorbaat aangehouden omdat het verdacht zou kunnen zijn. Witte mensen beseffen vaak niet hoe vaak zwarte mensen voor onbenulligheden worden aangehouden en ondervraagd omdat ze bijvoorbaat als verdacht worden gezien. Witte mensen staan hier daarom ook niet bij stil. White privilege is geen beschuldiging het is meer om de maatschappij erop te attenderen dat dit onrecht is dat moet worden rechtgetrokken.
Als Sociaal Entrepreneur die bezig is met kroeshaar heb ik ook een passend voorbeeld. Een van de ongeschreven bevoorechte regels is dat witte mensen het recht geniten om met ongekamd haar de straat op en zelfs naar het werk te gaan. Van diverse collega’s heb ik het wel eens gehoord. Ach, ik doe gewoon mijn hand door mijn haar en hup, het huis uit.
Als zwart persoon met natuurlijk kroeshaar weet je dat je dit niet hoeft te proberen. Waarschijnlijk kom je niet eens je huis uit want je familie vraagt bijvoorbaat of je gek bent geworden. We zijn zo geconditioneerd te denken dat niet kan maar de vrees dat je zal worden uitgelachen of misschien zelfs opgepakt, is niet ondenkbaar.
Om aan te geven wat je hieraan kunt doen als wit of meer geprivileerd persoon zie het voorbeeld en uitleg van Joy Degruy. Het is absoluut geen plicht en geen enkel recht schrijft dit voor maar het helpt een betere maatschappij creeren voor iedereen.
De hele conversatie over ras kun je bekijken op youtube: A conversation on about Race
