‘Mede door slechte ervaringen met chemische haarproducten, zoals de relaxer, gaan steeds meer vrouwen over op natuurlijke kapsels. Ook bij mannen zien we dreadlocks, afros en cornrows (in banen plat tegen de hoofdhuid gevlochten haar),’ zegt Mireille Liong-A-Kong op de achterflap van haar boek Kroeshaar, wat je moet weten en meer.
Een interessante ontwikkeling die vragen oproept, stelt de schrijfster. Om deze vragen voor de lezer beantwoord te krijgen, neemt Liong-A-Kong de lezer mee op een tour langs de do en dont’s van het kroeshaar. In de verschillende hoofdstukken komen de eigenschappen en het verzorgen van het kroeshaar aan bod. Ook de legio mogelijkheden van het stylen, zoals vlechten en dreadlocks, passeren de revue. Het ontkroezen, relaxen, van het haar komt in dit boek ook uitgebreid aan bod. Ook de rage van het waven – waarbij vals haar zodanig met het eigen haar wordt verweven dat nauwelijks te zien is dat het om vals haar gaat, wat ook bij Europese vrouwen heel populair is – neemt Liong-A-Kong onder de loep.Aan het eind van het boek trakteert de schrijfster de lezer op een lesje ‘Anatomie van het haar’.
Toen de uitnodiging voor de presentatie van het boek bij me in de bus viel, belde ik meteen de uitgever voor een leesexemplaar. Een boek over kroeshaar, daar wilde ik het mijne van weten. Een paar dagen later was het er.
Kroeshaar is door de jaren heen vrij stiefmoederlijk behandeld. Door het heersende schoonheidsideaal – volgens de commercie en modebladen lang en sluik haar – wordt dit haartype als not done beschouwd. Het topmodel Naomi Campbell en de Aliaha’s en Ashanti’s, zwarte zangeressen met waves tot halverwege hun rug, hebben ook aan dit beeld bijgedragen. Als je niet beter wist, zou je zweren dat die vrouwen met zulk haar geboren werden.
Fabrikanten van relaxers worden steenrijk, omdat miljoenen zwarte mannen en vrouwen overal ter wereld zich willen ontdoen van hun door de natuur verkregen haren.
In Suriname wordt door sommigen nog steeds gesproken over goed en slecht haar, waarbij met slecht haar kroeshaar wordt bedoeld. Het is daarom niet verwonderlijk dat meisjes op steeds jongere leeftijd starten met het pijnlijke ritueel van het ontkroezen van hun haren.
Het is een gemiste kans dat het boek slechts ingaat op de uiterlijkheden van deze haarsoort. De kwestie van de identiteit – in hoeverre heeft kroeshaar voor de huidige generatie dezelfde functie als het hoofddoekje voor vele islamitische meisje en is het daarom zo populair – laat ze jammer genoeg onbesproken. Het hoofdstuk over het relaxen had er wat mij betreft niet in gehoeven, of minder uitgebreid mogen zijn. Ook vraag ik me af of de titel kroeshaar als geuzennaam is bedoeld, in plaats van afro-haar.
liong kroeshaar
Met het boek Kroeshaar, wat je moet weten en meer wordt in een behoefte voorzien. Met haar boek – dat op wetenschappelijk onderzoek is gebaseerd – heeft Mireille Liong-A-Kong pionierswerk verricht. Kroeshaar is uit het verdomhoekje gehaald waar het sinds jaar en dag naar verwezen werd.
Geschreven door Clark Accord
[uit Het Parool, 21-2-2003]
